21 maart: Internationale dag tegen racisme – Racisme blijft diep geworteld in onze samenleving: een deel van onze medeburgers worden al te vaak geconfronteerd met gewelddadige opmerkingen of gedragingen, vooral in openbare ruimten. Racistische discriminatie beïnvloedt hun dagelijks leven en ontneemt de kansen waar ze recht op hebben of het nu gaat om werkgelegenheid, huisvesting, gezondheid, onderwijs of de media.

De cijfers van UNIA zijn opzienbarend: in 2022 werden 735 zaken op basis van zogenaamde “raciale criteria” geopend, en ook in 2021 werden meer dan 30 gevallen van racistisch gemotiveerd geweld en misbruik gemeld. En deze cijfers zijn slechts het topje van de ijsberg.

De urgentie van politieke actie tegen racisme bleek opnieuw uit de wereldwijde maar ook nationale mobilisatie van de Black Lives Matter beweging.

Het is nu algemeen aangetoond dat dit racisme zijn wortels heeft in 75 jaar Belgische koloniale overheersing op het Afrikaanse continent. Een gedeeltelijke versie van deze koloniale geschiedenis is vandaag zichtbaar in onze steden via straatnamen of standbeelden die hulde brengen aan bepaalde kolonisten, terwijl de helden van de dekolonisatie grotendeels door de geschiedenis zijn vergeten. Zoals Zijne Majesteit Koning Filip in 2020 zei, “is de tijd gekomen om onze gemeenschappelijke geschiedenis in waarheid en waardigheid aan te pakken“.

Sarah Schlitz : Deze verhalen verdienen het om verteld te worden. Hoewel de vroegere gekoloniseerde gebieden nu hun onafhankelijkheid hebben verworven, moeten de geesten van de mensen nog gedekoloniseerd worden . Het is belangrijk deze geschiedenis onder ogen te zien, er samen over na te denken, om van onze samenleving van de 21e eeuw een plaats te maken waar iedereen zich gerespecteerd en erkend voelt. Met deze projectoproep wil ik hulde brengen aan de Afrikaanse helden en heldinnen of degenen van Afrikaanse afkomst die zich hebben ingezet voor de bevrijding van hun volkeren, door op onze beurt hun nagedachtenis te eren en een spoor van deze geschiedenis toe te voegen aan onze openbare ruimten.

Ook buiten de publieke ruimte zijn Belgen van Afrikaanse afkomst grotendeels onzichtbaar in de essentiële bijdrage die zij aan ons land hebben geleverd. De staatssecretaris wil de artiesten, wetenschappers, activisten of intellectuelen van Afrikaanse afkomst die hebben bijgedragen tot de grootsheid van België in de kijker zetten.

Sarah Schlitz : Elk kind heeft rolmodellen nodig, niet alleen om zich vertegenwoordigd te voelen, maar ook om zich te laten inspireren door de pioniers die de weg hebben gebaand en onze samenleving met hun visie hebben verrijkt.

Daarom heeft staatssecretaris Sarah Schlitz besloten een beroep te doen op het talent en de inspiratie van het maatschappelijk middenveld om de vertegenwoordiging van mensen van Afrikaanse afkomst in de openbare ruimte te versterken en de culturele bijdragen van mensen van Afrikaanse afkomst in België zichtbaar te maken . Zij lanceert nu de projectoproep : Ons verhaal Het erfgoed van Belgen van Afrikaanse afkomst tot leven brengen.

De geselecteerde projecten moeten beantwoorden aan een van de voorgestelde thema’s en bijdragen aan de doelstellingen van het Internationaal Decennium van mensen van Afrikaanse afkomst:

Thema 1: Zichtbaarheid in de openbare ruimte :
  • -een of meer Congolese, Rwandese of Burundese persoonlijkheden die een rol hebben gespeeld in het dekolonisatieproces
  • een of meer Congolese, Rwandese of Burundese persoonlijkheden die zich tijdens de koloniale of postkoloniale periode hebben onderscheiden
  • een Congolese, Rwandese of Burundese sociale beweging die actief was tijdens de koloniale of postkoloniale periode
  • een belangrijke historische episode van de koloniale periode.

Het voorziet in de realisatie van een duurzaam project (kunstwerk, fresco, gedenksteen…) in de openbare ruimte.

Thema 2: Organisatie van een conferentie, evenement, symposium, tentoonstelling, toneelstuk of documentaire:
  • die tot doel heeft het erfgoed van Afrikaanse culturen of culturen van Afrikaanse afkomst (met inbegrip van Noord-Afrika en ACP-gebieden) te bevorderen.
  • die de culturele, economische, politieke en wetenschappelijke bijdragen waardeert die mensen van Afrikaanse afkomst hebben geleverd aan de ontwikkeling van de Belgische samenleving.
  • die bijdraagt tot de herinnering aan het Belgische koloniale verleden.
  • en/of de kwestie behandelt van racisme tegen mensen van Afrikaanse of Afrikaanse afkomst in de Belgische samenleving.

De Federale Overheidsdienst Gelijke Kansen is belast met de praktische opvolging van deze projectoproep. Elk project kan worden gefinancierd voor een bedrag tussen 5.000 en 30.000 euro en moet vóór 9 mei 2023 worden ingediend. De goedgekeurde projecten kunnen plaatsvinden tussen 11 september 2023 en 30 juni 2024.